Μετά τα 40, ο προληπτικός έλεγχος υγείας γίνεται ακόμα πιο σημαντικός για την έγκαιρη διάγνωση χρόνιων νοσημάτων και την πρόληψη επιπλοκών. Ο παρακάτω κατάλογος αφορά γενικές εξετάσεις που καλό είναι να γίνονται κάθε χρόνο ή σύμφωνα με τις οδηγίες γιατρού:
Βασικές Εξετάσεις Αίματος
- Γενική αίματος – για αναιμία, φλεγμονές, λοιμώξεις.
- Σάκχαρο νηστείας – έλεγχος για προδιαβήτη/διαβήτη.
- Γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη (HbA1c) – για μακροχρόνιο έλεγχο γλυκόζης.
- Λιπιδαιμικός έλεγχος:
- Χοληστερίνη (ολική, HDL, LDL)
- Τριγλυκερίδια
- Έλεγχος θυρεοειδούς – TSH, FT4 (ιδίως σε γυναίκες).
- Ηπατικά ένζυμα – SGOT, SGPT, γ-GT.
- Νεφρική λειτουργία – ουρία, κρεατινίνη.
- Βιταμίνη D – συχνή έλλειψη μετά τα 40.
- Φερριτίνη / σίδηρος – για έλεγχο αποθηκών σιδήρου.
Ούρων & Άλλες Βασικές Εξετάσεις
- Γενική ούρων – για λοιμώξεις, σάκχαρο, πρωτεΐνη.
- Ηλεκτρολύτες – νάτριο, κάλιο.
- CRP / ESR – δείκτες φλεγμονής (ανάλογα με συμπτώματα).
Καρδιολογικός έλεγχος
- ΗΚΓ (ηλεκτροκαρδιογράφημα) – μία φορά τον χρόνο ή συχνότερα αν υπάρχουν καρδιολογικά θέματα.
- Triplex καρδιάς – προληπτικά ή αν υπάρχει ιστορικό.
- Holter πίεσης ή ρυθμού – εφόσον υπάρχει υπόνοια υπέρτασης ή αρρυθμιών.
Ειδικές εξετάσεις ανά φύλο
Για άνδρες:
- PSA (ειδικό προστατικό αντιγόνο) – για προστάτη.
- Δακτυλική εξέταση προστάτη – από ουρολόγο.
Για γυναίκες:
- Τεστ Παπ – κάθε 1-3 χρόνια.
- Μαστογραφία – κάθε 1-2 χρόνια από τα 40.
- Γυναικολογικός υπέρηχος – για μήτρα / ωοθήκες.
Έλεγχος οστικής πυκνότητας
- DEXA scan – ειδικά για γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση ή άνδρες με παράγοντες κινδύνου.
Οφθαλμολογικός έλεγχος
- Έλεγχος οπτικής οξύτητας και πίεσης οφθαλμών – για γλαύκωμα, καταρράκτη.
Δερματολογικός έλεγχος
- Έλεγχος για σπίλους/σημάδια (καρκίνος δέρματος).
Ανάλογα με το ατομικό/οικογενειακό ιστορικό και τον τρόπο ζωής, ο γιατρός μπορεί να προτείνει επιπλέον εξετάσεις ή συχνότερο έλεγχο.
Photo cover:pixabay.com/Surprising_Media/woman
Διαβάστε επίσης: